స్రగ్విణి

స్రగ్విణి.
నీదు నామంబునే నెప్పుడుం బల్కుగన్
నీదు రూపంబు నే నెప్పుడుం జూడగన్
నీదు తత్త్వంబు నే నెప్పుడుం గొల్వగన్
నీ దయన్ రామ రానీయవే నాపయిన్

 

ఈ స్రగ్విణీవృత్తం పాదానికి 12 అక్షరాలతో,  ఒక పొట్టి వృత్తం. పాదానికి నాలుగు ర-గణాలు. రెండు రగణాల తరువాత అంటే 7వ అక్షరం యతిస్థానం. ఇది వృత్తం కదా, ప్రాసనియమం ఉంది. ఈ వృత్తంలో మంచి లయ ఉంది. పాడుకుందుకు భలేగా ఉంటుంది. ప్రసిధ్ధమైన అచ్యుతాష్టకం నిండా స్రగ్విణీ వృత్తాలే. ఉదాహరణకు ఒకటి:

   అచ్యుతం కేశవం రామ నారాయణం
   కృష్ణ దామోదరం వాసుదేవం హరిం
   శ్రీధరం మాధవం గోపికావల్లభం
   జానకీనాయకం రామచంద్రం భజే 

సంస్కృతంలో అక్షరసామ్యయతి లేదు. కేవలం యతిస్థానం దగ్గర మాట విరగాలన్న నియమం మాత్రం ఉంటుంది. అందుకే పైన మీరు తెలుగులాగా యతిమైత్రి కోసం చూడక్కర్లేదు. అలాగే సంస్కృతంలో మరొక హాయి ఏమిటంటే ప్రాసనియమం  కూడా లేదు.

అన్నట్లు వికీపీడియాలో అచ్యుతాష్టకం ఇక్కడ చదువుకోవచ్చును.