10, ఆగస్టు 2020, సోమవారం

ఖేల

 ఖేల.
శౌరీ దీనజనాధారా
ధీరా రావణసంహారా
కారుణ్యాలయ శ్రీరామా
రారా రాఘవ రాజేంద్రా

ఇది ఒక కొత్తవృత్తం. పాదానికి 8 అక్షరాలు. గురులఘుక్రమం  UUUIIUUU. ఇలా బదులు UUU-II-UUU అని చెప్తే బాగుంటుందేమో.


కాని దీని నడక చూస్తే ఇది UU - UII - UUU అని తోస్తున్నది.

ఉదాహరణలో ఇచ్చిన పద్యం‌ నడక ఇలా మనోహరంగా ఉంది.

శౌరీ - దీనజ - నాధారా
ధీరా - రావణ - సంహారా
కారు - ణ్యాలయ - శ్రీరామా
రారా - రాఘవ - రాజేంద్రా

ఈ వృత్తానికి బంధుగణం బాగానే ఉంది చూడండి. ఈ క్రింది 19 వృత్తాలూ ఖేలావృత్తానికి తల్లులన్న మాట. ఎందుకంటే వీటిలో‌ఈ ఖేలావృత్తం‌ అంతర్భాగం కాబట్టి. ఇలా సరదాగా మన వృత్తాల్లో తల్లీపిల్లా వరసలు చూడవచ్చును. తమాషా ఏమిటంటే వాసకలీలా అనే వృత్తం పాదంలో ఈఖేలా పాదం రెండుసార్లు వస్తుంది!

1 ధృతహాలా 9 U - UUUIIUUU
2 ఖేలాఢ్యమ్ 9 UUUIIUUU - U
3 ద్వారవహా 10 UI - UUUIIUUU
4 మధ్యాధారా 10 U - UUUIIUUU - U
5 వంశారోపీ 10 I - UUUIIUUU - U
6 విశదచ్ఛాయః 10 II - UUUIIUUU
7 అంతర్వనితా 11 UUUIIUUU - UUU
8 కందవినోదః 11 UII - UUUIIUUU
9 సంసృతశోభాసారః 11 II - UUUIIUUU - U
10 లీలారత్నమ్ 12 UUU - UUUIIUUU - U
11 మత్తాలీ 12 UU - UUUIIUUU - UU
12 విభా 13 IIIIU - UUUIIUUU
13 అలోలా 14 UUUIIUUU - UUIIUU
14 ధీరధ్వానమ్ 14 UUUUUU - UUUIIUUU
15 విధురవిరహితా 17 II - UUUIIUUU - IIIIIIU
16 మఞ్జీరా 18 UUUU - UUUIIUUU - IIUUUU
17 శంభుః 19 II - UUUIIUUU - IIUUUUUUU
18 నిష్కలకణ్ఠీ 22 UII - UUUIIUUU - IIUUIIUUIIU
19 వాసకలీలా 22 UII - UUUIIUUU - II - UUUIIUUU - U

ఈ ఖేలా వృత్తంలోను అద్యంతాల గురువులను రెండింటినీ తొలగిస్తే అది తనుమధ్యా వృత్తం అవుతుంది. అంటే ఖేలావృత్తం‌ తల్లి అతే తనుమధ్య దాని పిల్ల అన్నమాట. ఈ ఖేలావృత్తం‌ నుండి ఆదిగురువును తీసివేస్తే ఒక నలభై వృత్తాలదాకానూ లేదా అంత్యగురువును తీసివేస్తే మరొక నలభై వృత్తాలదాకానూ ఆ గురులఘు క్రమాన్ని కలిగి ఉంటాయి - అంటే అవి దగ్గరి చుట్టాలన్న మాట ఖేలావృత్తానికి.